Baronnenlijn

Apeldoorn-Vaassen: langs 't Loo en over de Veluwse beken
We lopen langs de oostelijke Veluwezoom, die hier overgaat in het dal van de IJssel. De grondwaterspiegel in de stuwwal ligt een stuk hoger dan in het IJsseldal en daar is door de mens dankbaar gebruik van gemaakt. In de flanken van de stuwwal zijn tientallen 'sprengkoppen' uitgegraven om het schone grondwater aan te boren en via kunstmatige beken ('sprengen') naar het dal te leiden. Het stromende water diende vooral om watermolens aan te drijven, maar ook om de siervijvers van paleis 't Loo en andere buitenplaatsen van water te voorzien. Ook zijn sprengen speciaal gegraven om het Apeldoorns Kanaal van water te voorzien.
De meeste watermolens zijn verdwenen, maar de sprengen zijn er nog en een aantal molens is gerestaureerd en maalvaardig. Op onze route kruisen we acht sprengen.

In de bossen bij Apeldoorn, in paleis 't Loo, woonde koning Willem III, die droomde van een eigen spoorlijn. Op zijn kosten liet hij een 3,5 km lang privé-spoor aanleggen vanaf het hoofdspoor naar zijn paleis. Dit 'Koningslijntje' kwam in 1879 gereed en eindigde voor het paleishek.
Een jaar later werd Willem aandeelhouder van de 'Koninglijke Nederlandsche Lokaalspoorweg-Maatschappij Koning Willem III' (KNLS), die een spoorweg wilde aanleggen van Apeldoorn naar Zwolle. Omdat bijna alle aandeelhouders grootgrondbezitters waren werd de lijn als snel de Baronnenlijn genoemd. Van Apeldoorn tot 't Loo kon gebruik worden gemaakt van het Koningslijntje, vlak voor het paleis takte de hoofdlijn af naar Zwolle. Dit werk kwam gereed in 1887.

Koningin Wilhelmina, de dochter van Willem III, was in 1948 de laatste die op het perronnetje bij het paleishek op de koninklijke trein stapte. In 1954 is het lijntje opgebroken. De lijn naar Zwolle heeft tot 1950 reizigersvervoer gekend en tot 1972 goederenvervoer. De spoorlijn is nog goed te volgen, want zij is vrijwel geheel getransformeerd tot fietspad.

Reacties

Er zijn nog geen reacties geplaatst bij deze wandeling.

Geef als eerste reactie.

Mijn wandeling