Wandelen in Nederland - Bomenroute De Pijp

Deze bomenroute in het Zuid-Oostelijk deel van De Pijp is een uitgave van het stadsdeel De Pijp, sektor Stadsdeelwerken afdeling Groen en is tot stand gekomen in samenwerking met het Amsterdams Natuur- en Milieu-Educatie Centrum.De brochure wil de bewoners van de stad informeren over bomen in de woonomgeving. Niet alleen bomen worden besproken; ook bijzondere pleinen en plantsoenen komen aan de orde. Een leuke manier om eens wat meer over de stad te weten te komen!

De start van de bomenwandeling is bij het stadsdeelkantoor in de Karel du Jardinstraat. Hier zijn Watercypressen geplant (Metasequoia glyptostroboides).Deze bladverliezende conifeer, die pas sinds 1950 massaal wordt vermeerderd, kan goed tegen luchtverontreiniging en is goed winterhard.

Aan het eind van de straat, bij het Hendrick de Keyserplein, gaan we linksaf de Hendrick de Keyserstaart in en zien hier vier Veldesdoorns (Acer campestre), ook wel Spaanse Aak genoemd.



Bij de eerste zijstraat, de Rustenburgerstraat, gaan we rechtsaf en komen op het zogenaamde scholeneiland. Hier staan jonge Kersebomen (Prunus serrulata 'Alborosea' of 'Shirofugen') die deel uitmaken van een schenking van Mitsui & Co. Ltd uit Tokio, gedaan aan de gemeente Amsterdam in 1982. Ze zijn nog een beetje jong en moeten nog wennen aan De Pijp.

We lopen rechtdoor en passeren rechts de Korte Tolstraat met op de hoeken een Winterlinde of Kleinbladige Linde (Tilia cordata). Dit zijn goede straatbomen met heelrijk ruikende bloemen, die in juli bloeien. Deze bomen stonden eerst in de Lutmastraat, maar zijn in 1989 naar hier verplaatst. Bij de van Woustraat gekomen zien we het linkerdeel met zijn smalle voetpaden als voorbeeld van een boomloze straat. Deze smalle voetpaden met hun ondergrondse kabels en leidingen laten geen boombegroeiing toe. In het rechterdeel daarentegen zien we in de verte prachtige exemplaren van de Monumentaaliep (Ulmus carpinifolia 'Sarniensis'). In afwijking van de iepen op de grachten, die sierlijk over het water hangen, zijn deze iepen smal en pyramidaal van vorm, waardoor ze geschikt zijn voor (smallere) straten. Deze bomen staan ook verderop in de Rijnstraat tot aan de Utrechtse brug.

We steken de van Woustraat over, verder de Rustenburgerstraat in en komen nu in een deel van De Pijp met bijna overal twee woonlagen in plaats van drie, zoals op vele andere plaatsen in de buurt. Let eens op de hoge stoepen en ingangen van huisnummers 38 tot en met 42. Rechts zien we het nieuwe Dora Tamaraplein op de plaats waar vroeger een verffabriek stond, het zgtn. 'van Leerterrein'. Hier is een prachtig autovrij plein ontworpen met mooie houten banken, ouderwetse lantaarnpalen en met in het midden een basketbalveld voor de jeugd. Dit veld kan bij vorst onder water gezet worden, zodat er een schaatsbaan ontstaat. Het gehele plein is rondom beplant met Sierkersen (Prunus 'Accolade'). Dit blijft een kleine boom met lichtrose bloemen die in maart-april bloeien. Bij het basketbalveld staan twee zwarte Beuken (Fagus sylvatica 'Purpurea Latifolia) die toen ze geplant werden met kluit en al 13 ton per stuk wogen.

We steken het plein dwars over naar het uit 1907 daterende Asschergebouw en komen in de Rustenburgerdwarsstraat, die we links ingaan. Hier zien we de nog jongen Sierapples (Malus 'Red Sentinel') met rose-witte bloemen in het voorjaar, waar later helderrode vruchten aankomen. Als we even doorlopen zien we schuin links de Diamantstraat met zijn grappige eengezinshuisjes, waar vroeger de diamantslijpers woonden.

Wij gaan linksaf de Tolstraat in en zien hier Lijsterbessen staan (Sorbus aria 'Magnifica'). Zij geven witte bloemen in mei en oranje-rode bessen in het najaar. Rechts zien we het bijzondere Cinetol-theater, dat vroeger een antroposofisch centrum was en later een bioscoop werd. Nu is er een openbare bibliotheek oftewel de Biep, in gevestigd. Aan de zijkant en ervoor staan Sierkersen (Prunus subhirtella 'Autumnalis'), een bijzonder boompje. Want het bloeit van november tot februari-maart. In het midden, op het verhoogde plateau, staat in een gietijzeren boomrooster een Rode Paardekastanje (Aesculus carnea). Schuin tegenover de Cinetol zien we het NINT, een technisch museum, dat weliswaar niets met bomen te maken heeft, maar toch zeker de moeite waard is om te bezoeken. Naast het portiershuisje is trouwens goed de kracht te zien, die bomen tijdens hun groei kunnen ontwikkelen. Daar drukt namelijk een oude Iep een komplete muur met hekwerk opzij.

Aan het eind van de straat komen we bij de Amsteldijk en zien links het vroegere raadhuis van de gemeente Ouder-Amstel, waar nu het gemeentearchief is gevestigd. Wij gaan echter rechtsaf de Amsteldijk op en zien langs het water Iepen staan, de Huntingdon Iep (Ulmus hollandica 'Vegeta') en de Gladde Iep (Ulmus carpinifolia).

Na een stukje Amsteldijk gaan we rechtsaf de Lutmastraat in. Hier staat de Kleinbladige Linde (Tilia cordata), die in juli bloeit. Let eens op het hoekhuis, hier zijn dertien ramen dichtgemetseld en afgesmeerd met specie, waarna er op kunstzinnige wijze versieringen in zijn aangebracht. Slechts twee van deze ramen mochten raam blijven. Hier waant men zich trouwens helemaal niet meer in De Pijp, want verderop in de straat zien we weer dezelfde leuke oude huisjes als in de Diamantstraat.

We gaan nu linksaf de Diamantstraat in en zien de Sierappel (Malus 'Red Sentinel') en bij de eerste zijstraat, de Saffierstraat, zien we links weer Sierkersen staan (Prunus avium 'Plena'). Op deze plaats zien we ook de eerste staaltjes van de 'Amsterdamse School', een bouwstijl, die we verder op de route nog meer zullen tegenkomen. Eén ding is jammer en dat is dat de brievenbussen hier later tegen de gevel zijn aangebracht.

Nog verder doorlopend komen we bij de Smaragdstraat met links de Bolacacia (Robinia pseudoacacia 'Umbraculifera'). Rechts staat het niet-meer-in-gebruik-zijnde badhuis, met links en rechts ervan Italiaanse populieren (Populus nigra 'italica'). Deze bomen worden vanwege hun zuilvorm veel op plaatsen met de bouwstijl van de 'Amsterdamse school' gebruikt.

Nog een stukje rechtdoor en dan gaan we rechtsaf de Granaatstraat in. Halverwege staan vijf Platanen (Platanus acerifolia) die gekandelaberd zijn. Dat is een snoeiwijze, die vooral Platanen heel goed kunnen verdragen.

Aan het eind gaan we linksaf de Jan Lievensstraat in, waar de Gewone Haagbeuk staat (Carpinus betulus). Verder doorlopend komen we op de Josef Israelskade, waar we rechtsaf gaan. Hier staan eerst twee Rode Esdoorns (Acer rubrum) en even daarna een tweestammige Treurwilg (Salix sepulcralis 'Tristis').

Bij de van Woustraat aangekomen steken we voorzichtig over (let op de Monumentaaliepen) en gaan iets verder rechtsaf de Mauvestraat in. Hier staat de gewone Acacia (Robina pseudoacacia 'Bessoniana'), een boom waar, als hij het naar zijn zin heeft, roomwitte bloemen aan komen. Halverwege de Mauvestraat, tegenover de Carollonstraat, staat een verdwaalde Boomhazelaar (Corylus colurna), een mooie boom, vol met 'katjes' in de maanden januari/februari.

We gaan nog even rechtdoor en dan linksaf de Talmastraat in. De Japanse Notenbomen (Ginkgo biloba), die we hier zien staan zijn nu nog jong, maar als ze wat ouder worden, kunnen de bewoners genieten van een prachtige goudgetinte herfstkleur.

Iets verderop gaan we linksaf de Cornelis Springerstraat in en zien een Tweestijlige Meidoorn (Crataegus laevigata 'Paul's Scarlet') die veel in deze buurt is geplant. Als ze bloeien in mei hebben ze prachtige dieprode bloemen.

Aan het eind van deze straat gaan we rechtsaf de David Blesstraat in, met dezelfde Meidoorns, en komen op het Henriëtte Ronnerplein met een prachtig voorbeeld van de 'Amsterdamse School'. U moet eens letten op de vele grappige details in de gevel en het fraaie metselwerk. Ook de plaats van de schoorstenen is iets anders. Op de voetpaden zien we weer de Meidoorns, maar op het plein zelf staan Sierkersen, nog keurig 'verpakt' in het zogenaamde 'boomkorset'.

Via de Penseelstraat, met zijn Monumentale Iepen, komen we weer op de Jozef Israelskade en zien daar drie knapen van Italiaanse Populieren en even verder een reus van een Zwarte Populier (Populus nigra).

We gaan even verder de Pieter Lodewijk Takstraat in en bewonderen hier eveneens fraaie staatjes van de Amsterdamse bouwstijl. Opvallend is, dat in de gevel geen brievenbussen zijn aangebracht, die staan namelijk in het portaal. Kijk verder eens naar de ouderwetse lantaarnpaal-ornamenten, de gietijzeren boomroosters en de nu nog jonge platanen.

Terug op de Jozef Israelskade, met aan de waterkant mooie Sierkersen (Prunus serrulata), gaan we rechtsaf de Paletstraat in en komen op het Thérèse Schwartzeplein, het spiegelbeeld van het Henriëtte Ronnerplein. Ook hier staan op de voetpaden weer Meidoorns (Crataegus laevigata 'Paul's Scarlet'), maar dat had u natuurlijk zelf ook al gezien. Midden op het grasveld zien we nog vier grote Populieren.

Via de Thérèse Schwartzestraat, de Willem Pastoorsstraat met de Spaanse Aak (Acer campestre 'Elsrijk') en de Burgemeester Tellegenstraat komen we over het Hendrick de Keyserplein weer op ons beginpunt. We hebben er nu een wandeling van ruim een uur opzitten en het bestuur van het stadsdeel De Pijp hoopt dat u een aangename en leerzame wandeling heeft gehad.

December 1993, Stadsdeel De Pijp (tegenwoordig Oud-Zuid)